जुलै,दिनविशेष
संकलन-श्री. नंदकुमार रेडेकर शिक्षक जिल्हा परिषद शाळा आरल पुन.
*जुलै १*
महाराष्ट्र कृषी दिन
राष्ट्रीय पोस्टल / टपाल कामगार दिन
राष्ट्रीय डॉक्टर दिवस
भारतात वस्तू व सेवा कर लागू.
१९६१-महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाची स्थापना
१९०९-मदनलाल धिंग्राने कर्झन वायलीची हत्या केली.
१९६० - घानाच्या प्रजासत्ताकाची निर्मिती
जन्म:
१९१३ - वसंतराव नाईक, हरितक्रांतीचे आणि रोजगार हमी योजनेचे जनक, महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री.
१९३८ - पंडित हरिप्रसाद चौरासिया, आंतरराष्ट्रीय कीर्तीचे बासरीवादक.
*जुलै २*
१९८३-अणुऊर्जा केंद्राची स्थापना
जन्म:
१८८० - गणपतराव बोडस, मराठी संगीत नाटकांतील गायक-अभिनेता.
मृत्यू:
१९९६ - राज कुमार, हिंदी अभिनेता.
*जुलै ३*
बेलारूसचा स्वातंत्र्यदिवस
१८५२ - महात्मा फुले यांनी अस्पृश्यांसाठी पहिली शाळा सुरू केली.
मृत्यू:
१३५० - संत नामदेव, पंढरपूर येथे समाधिस्थ.
*जुलै ४*
अमेरिकेचा स्वातंत्र्यदिवस, फिलिपाईन्सचा प्रजासत्ताक दिवस
जन्म:
१९१२ - पंडित निवृत्तीबुवा सरनाईक, गायक.
मृत्यू:
१९०२ - स्वामी विवेकानंद
१९९९ - वसंत शिंदे, ज्येष्ठ चित्रपट अभिनेते.
*जुलै ५*
महाराष्ट्र राज्य मतदाता दिवस
१९४३-आझाद हिंद सेना स्थापना
१९०५ - लॉर्ड कर्झन याने बंगालची फाळणी केली.
*जुलै ६*
जन्म:
१८३७ - डॉ. रामकृष्ण गोपाळ भांडारकर, थोर प्राच्यविद्या संशोधक, संस्कृत पंडित भाषाशास्त्रज्ञ, इतिहास संशोधक.
१८८१ - गुलाबराव महाराज, विदर्भातील संतपुरूष.
१९९७ - व्यंकटेश दिगंबर माडगूळकर, श्रेष्ठ मराठी कथाकार आणि कादंबरीकार.
मृत्यू:
२००२ - धीरूभाई अंबाणी, प्रसिद्ध उद्योगपती.
*जुलै ७*
१८५४ - कावसजी दावर यांनी मुंबईत पहिली कापड गिरणी सुरू केली.
१९३७ - दुसऱ्या चीन-जपान युद्धास प्रारंभ.
जन्म:
१९१४ - अनिल विश्वास, ज्येष्ठ संगीतकार.
*जुलै ८*
१४९७ - वास्को दा गामाने भारताकडे समुद्रमार्गे प्रयाण केले.
१९१० - क्रांतिकारकांना पिस्तुली पूरवल्यामुळे अटक केलेल्या स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांनी ’मोरिया’ या जहाजातुन फ्रान्समधील मार्सेल्सच्या समुद्रात उडी घेतली.
२०११ - भारतीय रुपयाचे नवीन चिन्ह ( ₹ ) असलेली नाणी भारतीय चलनात आली.
जन्म:
१९१६ - गोपाळ नीळकंठ दांडेकर, मराठी कादंबरीकार, चरित्रकार.
१९७२ - सौरभ गांगुली, भारतीय क्रिकेटपटू.
*जुलै ९*
१८७३ - मुंबई शेअर बाजार एका वडाच्या झाडाखाली सुरू झाला.
१९५१ - भारताची पहिली पंचवार्षिक योजना प्रसिद्ध करण्यात आली.
१९६९ - वाघाला भारताचा राष्ट्रीय प्राणी घोषित करण्यात आले.
*जुलै १०*
१८०० कोलकत्ता येथे फोर्ट विल्यम कॉलेज ची थापना करण्यात आली
मातृ सुरक्षा दिन
जन्म:
१९१३ - पद्मा गोळे, आधुनिक मराठी कवयित्री.
१९४९ - सुनील गावसकर, विक्रमवीर भारतीय क्रिकेटपटू.
मृत्यू:
१९६९ - डॉ. पांडुरंग सखाराम पिसुर्लेकर, गोव्याचे इतिहास संशोधक.
*जुलै ११*
जागतिक लोकसंख्या विस्फोट दिन
इ.स. २००६ - दहशतवाद्यांनी गर्दीच्या वेळी मुंबईतील उपनगरी रेल्वे गाड्यांत ७ स्फोट घडवले. १७५हून अधिक ठार, शेकडो जखमी.
*जुलै १२*
कागदी पिशवी दिवस
जन्म:
१८६४ - जॉर्ज वॉशिंगटन कार्व्हर, अमेरिकन शास्त्रज्ञ
११२५-संत सावता माळी समाधी
*जुलै १३*
२०११ - मुंबईमध्ये झालेल्या तीन बाँबहल्ल्यांमध्ये २६ लोक ठार.
जन्म:
१६०८ - फर्डिनांड तिसरा, पवित्र रोमन सम्राट.
१८९२ - केसरबाई केरकर, प्रसिद्ध भारतीय शास्त्रीय गायिका.
मृत्यू:
१६६०-बाजीप्रभू देशपांडे प्राणार्पण
*जुलै १४*
१९३३ - जर्मनीमध्ये नाझी पक्षाव्यतिरिक्त इतर सर्व राजकीय पक्षांवर बंदी घालण्यात आली.
१९६५ - नासाचे मरीनर ४ हे अंतराळयान पहिल्यांदाच मंगळाजवळून गेले.
जन्म:
१८५६-गोपाळ गणेश आगरकर
१९२० - शंकरराव चव्हाण, महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री, भारताचे अर्थमंत्री व गृहमंत्री.
१९७१ - मधू सप्रे, भारतीय मॉडेल व १९९२ सालची फेमिना मिस इंडिया.
*जुलै १५*
जागतिक युवा कौशल्य दिन
१७९९ - फ्रेंच सैनिकांनी इजिप्तमध्ये रोझेटा शिला शोधून काढली.
१८१५ - नेपोलियनने ब्रिटिश नौसेनेपुढे शरणागती पत्कारली व नेपोलियोनिक युद्धे संपुष्टात आली.
जन्म:
१९०३ - के. कामराज, भारतीय राजकारणी व तमिळनाडूचे मुख्यमंत्री.
१९०४ - मोगूबाई कुर्डीकर, हिंदुस्तानी शास्त्रीय गायिका
मृत्यू:
१९६७-बालगंधर्व
*जुलै १६*
१९००-ऑलिम्पिक सामने पॅरिस येथे भरले.
*जुलै १७*
आंतरराष्ट्रीय न्याय दिन
जागतिक इमोजी दिवस
१८०२-मोडिलिपीतून प्रथम मुद्रण
*जुलै १८*
१९८०-रोहिणी उपग्रहाचे अवकाशात प्रक्षेपण
१९६९ – अण्णाभाऊ साठे स्मृतीदिन
*जुलै १९*
जन्मः
१९३८-जयंत विष्णू नारळीकर प्रसिद्ध गणितज्ञ, शास्त्रज्ञ, लेखक.
*जुलै २०*
डाॅ. संजय मालपाणी महाराष्ट्रातील नावाजलेले शिक्षण तज्ज्ञ, गीता परिवार या बालसंस्काराचे देशव्यापी काम करणार्र्या संस्थेचे राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष यांचा जन्म.
*जुलै २१*
१८७९-वासुदेव बळवंत फडके यांना अटक
१९६९ - अपोलो ११चे अंतराळयात्री नील आर्मस्ट्राँग व बझ आल्ड्रिन चंद्रावर पाऊल ठेवणारे पहिले मानव ठरले.
जन्म:
१९३० - आनंद बक्षी, भारतीय गीतकार.
*जुलै २२*
१९४७-तिरंगा राष्ट्रध्वज म्हणून स्वीकृती
जन्म:
१९२३ - मुकेश, भारतीय पार्श्वगायक.
१९७० - देवेंद्र फडणवीस, महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री.
*जुलै २३*
वनसंवर्धन दिवस
१९२७ - आकाशवाणीचे मुंबईहून प्रसारण सुरू.
१९९५ - दोन अमेरिकन खगोलशास्त्रज्ञांनी हेल-बॉप धूमकेतूचा शोध लावला.
जन्म:
१८५६ - लोकमान्य टिळक, भारतीय क्रांतीकारी.
१९०६ - चंद्रशेखर आझाद, भारतीय स्वातंत्र्यसेनानी.
मृत्यू:
२००४ - मेहमूद, भारतीय अभिनेता.
*जुलै २४*
जन्म:
१९११-बासरीवादक पन्नालाल घोष
*जुलै २५*
राष्ट्रीय पालक दिन
१९५६ - अमेरिकेची प्रथम सागरी अणुचाचणी बिकीनी बेटांनजीक घेण्यात आली.
१९८४ - सोव्हिएत संस्थानांची श्वेतलाना सावित्स्काया अंतराळात चालणारी प्रथम महिला अंतराळवीर.
*जुलै २६*
कारगिल विजय दिन
*जुलै २७*
मृत्यू
१८४४-रसायन शास्त्रज्ञ जॉन डाल्टन
*जुलै २८*
सामाजिक आरोग्य दिन
१६८२-छ. संभाजी महाराजांनी पोर्तुगीजांची जहाजे पकडली.
१९१४-पहिल्या महायुद्धास सुरुवात
*जुलै २९*
जागतिक व्याघ्र दिन
जन्म:
१९२५ - शिवराम दत्तात्रेय फडणीस, मराठी व्यंगचित्रकार.
मृत्यू:
१९९६-स्वातंत्र्यसेनानी अरुणा असफ अली
*जुलै३०*
मृत्यू:
महाकवी तुलसीदास-१६२३
*जुलै३१*
जन्म:
लेखक मुन्शी प्रेमचंद-१८८०
शाळा-कॉलेजच्या दिवसांतील मराठीच्या ओढीमुळे अनेक कादंब-या व इतर पुस्तके त्यांनी वाचली. त्या बहुश्रुततेचा त्यांना सदैव फायदाच झाला. कायमची व्यक्त होणारी रड असली, तरी आज वाचन-संस्कृती निकालात निघाली आहे, ही वस्तुस्थिती आहे, व त्याबाबतची खंत त्यांनी व्यक्त केली. नाटकांमधून कामं करताना, ते रत्नाकर मतकरी, रवी पटवर्धन यांच्या संपर्कात आले. त्यांच्या निवेदनातील कारकिर्दीचा एक ‘बेस’ आपसूकच तयार होत होता. दूरदर्शनच्या त्या वेळच्या संचालकांच्या, श्री. शास्त्रींच्या प्रोत्साहनामुळे, ते बातम्यांच्या अनुवादाबरोबरच इतरही कामात रस घेऊ लागले. प्रौढ साक्षरतेच्या विषयावरील एका मालिकेमधे, ३२ ते ३३ भाग त्यांनी शिक्षकाची भूमिका वठविली. हळुहळू ‘निर्मिती साहाय्यक’ म्हणून ते काम करू लागले. श्री. शास्त्री तसेच त्यांच्या नंतरच्या श्री. ल गो. भागवत या दोन्हीही दूरदर्शनच्या संचालकांकडून खूप शिकायला मिळालं. एकीकडे निर्मिती साहाय्यक म्हणून काम पाहात असतानाच वृत्तनिवेदन देखील सुरू होते. कार्यक्रम निर्मिती करताना, पाल्हाळ न लावता अचूक वेध घेऊन प्रभावीपणे घटना सादर करणं महत्त्वाचं. नेटकेपणा, वेळच्या वेळी काम आणि शिस्त या सा-या गोष्टी महत्त्वाच्या. व्यवस्थापनविषयक सर्व कार्यक्रम संकलित करणे, असे कार्यक्रम इंग्रजीमधून असल्यामुळे इंग्रजी व हिंदी बातम्यांसाठी काम करणे, मुलाखत घेणे, बाह्य-चित्रीकरण, या सा-यातून लघुपट तयार करण्याची कला भिडे यांनी आत्मसात केली. ‘कामगार विश्व’, त्यातून निरनिराळया उद्योग समूहांच्या व्यवस्थापनाशी संपर्क, सदाशिवराव निंबाळकर यांची योगविषयक मालिका, यातून कसकसा विकास झाला, याची माहिती ते देत राहिले.
हा नंतर स्वीकारलेला व्यवसाय, पहिल्या व्यवसायाशी सुसंगत होता काय, यावर उत्तर देताना ते म्हणाले की, ग्राहकांच्या किंवा लोकांच्या कंपनीच्या उत्पादनांविषयी निरनिराळया तक्रारी वा अडचणी असू शकतात. पाच वर्षातील कंपनीच्या प्रकल्पांची माहिती, प्रॉडक्ट लॉचिंगची माहिती, कंपनीची मिल्क कोऑपरेटिव्ह, किंवा, फास्ट मुव्हींग कंपनी असल्यामुळे प्रसार-माध्यमांना कंपनीची भूमिका वेळोवेळी समजावून सांगणं – जनसंपर्क अधिकारी हा फिक्सर आहे -, असं लोकांना वाटतं, व ते खरं देखील असतं. त्यामुळे वृत्तनिवेदन, आणि जनसंपर्क ही आपली दोन्हीही कामं परस्पर-पूरकच होती, असा खुलासा भिडे यांनी केला. जनसंपर्क अधिकारी असताना, भिडे यांचा देशविदेशच्या बडया मंडळींशी, पत्रकारांशी, नामवंतांशी संपर्क आला. सृजनशीलता वाढीस लागली. त्याचा परिपाक म्हणजे, स्वत:चं काहीतरी वेगळं करावं, स्वतंत्र व्यवसाय करावा, हा निर्णय त्यांनी घेतला. आपल्या कन्येच्या नावानं, त्यांनी ‘प्रियंका स्टुडिओ’ सुरू केला. हा डिजिटल साऊंड सिस्टीमचा स्टुडिओ असून, अद्ययावत यंत्रसामग्रीने परिपूर्ण आहे. कॉम्प्यूटर पध्दतीने येथे ध्वनीमुद्रणाची सोय असून, निरनिराळया साऊंड ट्रॅक्सचं मिक्सींग येथून करतात आणि हवा तसा ‘इम्पॅक्ट’ मिळवतात. फिल्म निर्माते, जाहीरात निर्माते इथे बुकिंग करून, आपापले रेकॉर्डिंग करून घेतात.